Kâbe’nin yaklaşık 100 m. doğusunda bulunan 420 m. yükseklikteki bu dağa Ebûkubeys adının verilmesiyle ilgili olarak çeşitli rivayetler nakledilir.

Nûh tûfanından Hz. İbrâhim -aleyhisselâm-‘ın Kâbe’yi inşa ettiği tarihe kadar geçen süre içinde Hacerülesved’i saklayıp koruduğu için bu dağa Câhiliye döneminde “elEmîn” denildiği de bilinmektedir. Rivayete göre Hz. İbrâhim -aleyhisselâm- Allah’ın, “İnsanlar arasında haccı ilân et” (el-Hac 22/27) emri üzerine bu dağa çıkıp insanları hacca davet etmiştir.

Ebûkubeys dağı İslâmiyet öncesinde halkın mukaddes saydığı yerlerdendi. Mekke’nin âbid ve zâhidleri buraya çıkarak itikâfa çekilirlerdi. Resûl-i Ekrem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Tâif’ten üzgün bir şekilde Mekke’ye dönerken kendisine gelen melek Ebûkubeys ile Kuaykıân dağlarını göstererek, “Eğer bu iki dağı Mekkelilerin üzerinde birleştirmemi istersen yapayım” deyince Resûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, “Hayır; ben Allah’ın bu müşriklerin soyundan yalnız O’na kulluk eden ve kendisine hiçbir şeyi ortak koşmayan kimseler çıkarmasını isterim” buyurmuştur (Buhârî, “Bed’ü’l-halk”, 7; Müslim, “Cihad”, 111).

İslâm’ın Mekke’de yayılmasında önemli bir yeri olan Dârülerkâm ile sa’y için başlangıç noktası olan Safâ tepesi bu dağın eteğinde yer almaktadır. Kamer sûresinde zikredilen inşikaku’l-kamer mucizesi de bir rivayete göre bu dağın üzerinde gerçekleşmiş ve bunun hatırasına Mescid-i İnşikâku’l-kamer adı verilen bir mescid yapılmıştır. Mescid-i Harâm’ın en son genişletilmesi esnasında bu mescid ortadan kaldırılmıştır.

Ebûkubeys dağının üzerinde 1980’li yıllara kadar varlığını sürdüren, Hz. İbrâhim -aleyhisselâm-‘ın haccı buradan ilan etmesinin ve Hz. Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’in namaz kılmasının hatırası için yaptırılan İbrâhim Mescidi vardı. Bu mescidi Mekkeliler Bilâl-ı Habeşî Mescidi adıyla da anarlardı. Daha sonra Ebûkubeys’in tamamı istimlâk edilerek üstüne saraylar, altına da Harem-i Şerîf’i Aziziye ve Mina’ya bağlayan tüneller inşa edildi.

Kâbe’nin batısında Ebûkubeys dağının tam karşısında yaklaşık 430 m. yükseklikteki bir dağdır. Bugün Hind dağı olarak adlandırılan bu yerde Mescidi Harâm’a sığınan Abdullah b. Zübeyr’i ortadan kaldırmak isteyen Haccâc b. Yûsuf mancınık kurmuştu. Bugün Kuaykıân dağı tamamen meskûn haldedir.